Rok 2025 przynosi kolejne zmiany w sposobie rozliczania energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych w Polsce. System net-billing, który zastąpił wcześniejszy model opustów (net-metering), wymaga od prosumentów nowego podejścia do zarządzania energią. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa net-billing, jakie są jego zasady oraz jak najlepiej dostosować się do nowych przepisów, aby maksymalnie wykorzystać potencjał fotowoltaiki.
Net-billing – na czym polega nowy system rozliczeń?
Net-billing to sposób rozliczania energii elektrycznej, w którym nadwyżki wyprodukowanej energii są sprzedawane do sieci po cenach rynkowych. Środki uzyskane ze sprzedaży trafiają na specjalne konto prosumenta, tzw. depozyt prosumencki. Z tego depozytu można pokrywać koszty zakupu energii z sieci w okresach, gdy instalacja fotowoltaiczna nie produkuje wystarczającej ilości prądu (np. nocą lub zimą).
Najważniejsze zasady działania net-billingu
- Rozliczenie wartości zamiast ilości energii: Energia oddana do sieci jest wyceniana według aktualnych cen rynkowych.
- Dynamiczne ceny: Od lipca 2024 roku obowiązuje system godzinowych cen energii, co oznacza, że wartość oddanej energii zależy od ceny rynkowej w danej godzinie.
- Brak barterowego przechowywania energii: W przeciwieństwie do wcześniejszego systemu opustów, energia nie może być “magazynowana” w sieci i odbierana później.
- Koszty przesyłu: Prosumenci ponoszą opłaty za korzystanie z infrastruktury sieciowej.
Kluczowe zmiany wprowadzone w 2025 roku
1. Rozliczenia godzinowe
Od lipca 2024 roku wartość energii oddanej do sieci jest obliczana na podstawie cen rynkowych obowiązujących w konkretnej godzinie. Zmiana ta wymaga od prosumentów lepszego zarządzania zarówno produkcją, jak i zużyciem energii.
2. Sezonowość cen i produkcji
Ceny energii są zależne od pory roku oraz dnia. Latem, gdy produkcja z fotowoltaiki jest wysoka, ceny mogą być niższe ze względu na dużą podaż. Zimą lub wieczorami ceny rosną, co wpływa na koszty zakupu energii z sieci.
3. Zwrot niewykorzystanych środków
Po upływie 12 miesięcy niewykorzystane środki zgromadzone na depozycie prosumenckim mogą zostać zwrócone w wysokości do 20% ich wartości.
Jak wygląda proces rozliczenia?
Rozliczenie w systemie net-billingu odbywa się według następujących kroków:
- Produkcja i zużycie energii:
- Energia wyprodukowana przez instalację fotowoltaiczną najpierw zasila gospodarstwo domowe.
- Nadwyżki są eksportowane do sieci i sprzedawane po cenach rynkowych.
- Księgowanie środków:
- Wartość sprzedanej energii trafia na depozyt prosumencki.
- Środki te mogą być wykorzystane wyłącznie na zakup energii z sieci.
- Zakup energii z sieci:
- W okresach niskiej produkcji (np. nocą lub zimą) prosument kupuje brakującą energię po cenach rynkowych.
- Dodatkowo doliczane są opłaty za dystrybucję oraz inne stałe koszty.
Czy net-billing jest opłacalny?
Opłacalność inwestycji w fotowoltaikę przy systemie net-billingu zależy od kilku kluczowych czynników:
1. Autokonsumpcja
Im więcej wyprodukowanej energii zużywasz na bieżąco, tym mniej płacisz za zakup prądu z sieci. Wyższa autokonsumpcja oznacza większe oszczędności.
2. Magazyny energii
Inwestycja w magazyny pozwala przechowywać nadwyżki prądu na własne potrzeby, zwiększając niezależność od zmiennych cen rynkowych.
3. Optymalizacja zużycia
Planowanie zużycia prądu w godzinach największej produkcji (np. używanie urządzeń AGD w południe) może znacząco obniżyć rachunki za prąd.
Porady dla prosumentów: Jak maksymalnie wykorzystać potencjał fotowoltaiki?
Aby zmaksymalizować korzyści płynące z instalacji fotowoltaicznej, warto zastosować się do poniższych wskazówek:
- Inwestuj w magazyny energii – pozwolą one przechowywać nadwyżki prądu na własne potrzeby.
- Monitoruj ceny rynkowe i dostosuj swoje zużycie do godzin najniższych kosztów.
- Rozważ zakup inteligentnych systemów zarządzania energią (EMS), które automatycznie optymalizują zużycie.
- Regularnie sprawdzaj saldo swojego depozytu prosumenckiego i planuj jego wykorzystanie.
Co oznaczają zmiany dla przyszłości fotowoltaiki?
System net-billingu to krok w stronę większej integracji prosumentów z rynkiem energetycznym oraz promowania autokonsumpcji i magazynowania energii. Choć nowe zasady mogą wydawać się mniej korzystne niż wcześniejsze rozwiązania, oferują większą elastyczność i możliwość lepszego zarządzania produkcją oraz zużyciem prądu.
Dla osób planujących inwestycję w fotowoltaikę kluczowe będzie dostosowanie się do nowych realiów poprzez zwiększenie autokonsumpcji oraz świadome korzystanie z dostępnych technologii. Dzięki temu nawet w zmieniającym się otoczeniu regulacyjnym instalacje PV pozostaną opłacalnym rozwiązaniem zarówno dla gospodarstw domowych, jak i firm.
